Kanser Hati - Sebab dan Tandanya | Hati
merupakan organ dalaman yang terbesar di dalam tubuh kita, ia berfungsi
merungkai dan menyimpan kebanyakkan daripada nutrisi yang diserap oleh
usus untuk keperluan tubuh. Beberapa nutrisi perlu diubah di dalam hati
sebelum ianya boleh digunakan sebagai tenaga atau untuk membina serta
membaiki tisu badan. Hati perlu dijaga sebaiknya dengan menjaga
pemakanan, jika tidak, kemungkinan untuk hati diserang oleh kanser
adalah tinggi. Terdapat dua jenis kanser hati yan telah dikenal pasti,
antaranya adalah:
Berbeza
dengan kanser hati primer, kanser hati metastatik pula adalah kanser
bermula daripada organ lain di dalam badan terlebih dahulu sebelum
merebak ke hati melalui saluran darah. Kanser yang biasanya menyerang
hati ini adalah kanser payudara, kolon, pundi kencing, buah pinggang,
ovari, pankreas, perut, rahim dan kanser paru-paru.
Kanser
hati adalah sejenis penyakit kronik, ia adalah kanser yang agresif dan
perlu dirawat dengan segera sebaik sahaja berjaya dikesan. Kadar insiden
kanser hati di Amerika Syarikat telah menunjukkan peningkatan,
disebabkan oleh penyakit hepatitis C kronik dan juga disebabkan oleh
penyakit hati berlemak, makanan segera yang tinggi kandungan lemak
dilihat menjadi punca permasalahan ini. Terdapat banyak rawatan
alternatif bagi kanser hati, namun ianya sangat bergantung kepada sejauh
mana kanser itu telah merebak, tahap kesihatan hati serta tahap
kesihatan keseluruhan pesakit itu sendiri.
Kanser
hati primer (utama) merupakan sejenis kanser yang terbentuk di dalam
hati itu sendiri dan bukan dijangkiti daripada sel kanser dari luar.
Keadaan ini terjadi apabila terdapatnya perubahan pada sel-sel normal di
dalam hati menjadi tidak normal disebabkan oleh peningkatan bahan
toksik melebihi kemampuan yang boleh diproses oleh hati, hal ini akan
mewujudkan sel kanser yang menjadi pemusnah kepada keseluruhan hati dan
boleh merebak pada organ yang berhampiran. Sel-sel malignan yang
berkembang di dalam hati ini dikenali dengan hepatocellular carcinoma manakala kanser yang wujud pada saluran hati pula dipanggil cholangiocarcinoma.
 |
| Contoh kanser hati tahap 4 yang menyerang 2/3 daripada keseluruhan hati. |
Tanda-tanda kanser hati
Terdapat
beberapa tanda-tanda kanser hati yang boleh dijadikan rujukan awalan,
selebihnya pesakit perlu berjumpa dengan doktor bagi mengesahkan simptom
yang ada, antaranya adalah:
- Penyakit kuning - tanda-tanda kuning akan kelihatan pada kulit, lidah serta putih mata.
- Sakit
perut yang luar biasa - biasanya sakit di sebelah kanan perut, dan
kesakitan itu boleh terasa sehingga ke bahagian bahu tanpa sebab
munasabah.
- Kehilangan berat badan - badan akan mengalami kehilangan berat bukan disebabkan oleh senaman, diet atau sebagainya.
- Kembung perut - hati sedang membesar yang juga dikenali dengan panggilan Hepatomegaly.
- Sakit belakang - ia berkaitan dengan sel kanser yang sedang merebak.
- Kerap mengalami loya, muntah, demam serta keletihan.
Punca kanser hati
Terdapat beberapa punca yang menjadi penyebab kanser hati, antaranya adalah:
- Anabolic
steroid - Sejenis steroid sintetik yang menyerupai hormon testosteron
dalam menggalakkan pertumbuhan otot. Steroid jenis ini digunakan secara
perubatan untuk merawat beberapa jenis penyakit penurunan berat badan,
ianya juga turut digunakan secara tidak sah oleh atlet bagi meningkatkan
prestasi fizikal.
- Alkohol
- pengambilan alkohol merupakan salah satu daripada punca utama kanser
hati. Kandungan alkohol yang tinggi yang diproses pada hati akan
meningkatkan kadar toksik yang boleh menyebabkan wujudnya persekitaran
yang sesuai untuk tercetusnya kanser.
- Aflatoxin
- Sejenis bahan yang diperbuat daripada kulat dan biasanya dijumpai di
dalam gandum, kacang tanah, jagung, bijirin serta kacang soya.
Pendedahan yang berpanjangan terhadap kulat jenis ini boleh
mengakibatkan terjadinya kanser hati dan permasalahan ini biasanya
terjadi pada negara ketiga.
- Cirrhosis
- Salah satu sebab terjadinya kanser hati apabila terdapat sel hati
yang rosak menjadi parut. Mereka yang mempunyai sirosis hati dikenal
pasti mempunyai risiko yang tinggi untuk mendapat kanser hati.
- Diabetes
- Pesakit kencing manis, terutamanya mereka yang juga mempunyai
hepatitis, atau mereka yang kerap mengambil banyak alkohol, adalah lebih
cenderung untuk mengidap kanser hati.
- Keturunan
- orang yang ibunya, atau ayahnya, atau sesiapa sahaja di dalam
keluarganya pernah mengidap kanser hati juga mempunyai risiko untuk
membina kanser hati pada dirinya sendiri.
- Kekurangan
L carnitine - terdapat kajian menunjukkan bahawa kekurangan L carnitine
(pecahan daripada asid amino) di dalam tubuh boleh meningkatkan risiko
untuk mendapat kanser hati.
- Penyakit
hati - orang dengan hepatitis B atau C mempunyai risiko yang jauh lebih
tinggi untuk membina kanser hati berbanding individu yang sihat.
Menurut statistik, hepatitis C merupakan punca paling biasa untuk kanser
hati di Amerika Syarikat.
- Kadar
imuniti yang rendah - mereka yang mempunyai imuniti yang rendah seperti
pesakit HIV / AIDS mempunyai risiko lima kali ganda untuk mendapat
kanser hati berbanding dengan individu sihat yang lain.
- Obesiti
- berat badan yang berlebihan bukan sahaja dapat meningkatkan risiko
kanser hati, malah ianya juga dapat menimbulkan pelbagai jenis
permasalahan kesihatan yang lain seperti rabun, darah tinggi dan juga
kencing manis.
- Merokok
- mereka yang merokok mempunyai kecenderungan untuk mendapatkan kanser
hati di dalam kehidupan mereka berbanding bukan perokok. Kajian
menunjukkan bahawa selain tidak mempunyai sebarang faedah untuk
kesihatan, tabiat merokok juga mewujudkan satu suasana yang sangat tidak
sihat pada diri dan kawasan sekeliling. Selain kanser hati, merokok
juga boleh membina pelbagai jenis kanser termasuk kanser mulut, lidah,
paru-paru dan usus.
- Arsenik
- mereka yang terdedah kepada racun arsenik dalam tempoh masa yang
lama, contohnya air yang dicemari arsenik adalah berisiko tinggi untuk
mendapat kanser hati dan beberapa jenis kanser lagi. Pemantauan adalah
perlu bagi memastikan sumber air itu tidak dicemari oleh sebarang benda
asing yang boleh memudaratkan kesihatan.
